Kooktechnieken voor de lever

De lever uit balans: leverpatronen

Is de lever uit balans dan kan dit zich uiten in een breed scala aan klachten. De lever is bij chronische klachten altijd betrokken. Geen wonder dat in de Traditionele Chinese Geneeskunde en de Ayurveda zo veel aandacht besteedt aan de conditie ervan.
Grofweg zijn er drie verschillende patronen te onderscheiden. De drie patronen komen los of in combinatie met elkaar voor:

1. De uitgeputte lever; de lever schiet te kort in zijn opbouwende taak;
2. Leverstagnatie; de voedingsenergie van de lever is geblokkeerd;
3. Leverhitte; de lever staat in ‘vuur en vlam’.

Veel voorkomende combinaties zijn een leverstagnatie samen met een uitgeputte lever of een leverstagnatie samen met leverhitte.

Door deze patronen te herkennen, wordt het makkelijker een passende aanpak te vinden voor het verminderen van klachten. In het boek ‘Het Energie Herstelplan’ worden ze uitgebreid beschreven. Het achterhalen van de oorzaak is namelijk van belang voor het vinden van een effectieve voedingsaanpak en het inzetten van de juiste middelen.

Vet en vertering

Ook goede vetten kunnen een belasting voor het spijsverteringskanaal en daarmee de verteringsenergie zijn. Wat binnen komt, moet tenslotte allemaal verwerkt worden. Het lichaam moet extra gal en pancreassap aanmaken om de hoeveelheid vet weg te werken. Lukt dit onvoldoende, dan blijven er vetresten in de dikke darm achter. Deze vetten worden door dikke darmbacteriën omgezet in gifstoffen. Deze gifstoffen tasten het darmslijmvlies aan, waardoor de weerstand en opnamecapaciteit in de darm daalt.
Een vetrijke maaltijd zorgt ook voor een tragere maagontlediging. Gaat dit te traag, dan geeft dit veel ongemak zoals opgeblazen gevoel, oprispingen en ontlastingsproblemen zoals brijachtige ontlasting of juist verstopping.

Een vette lever

Een jarenlang te hoog vetgebruik kan uiteindelijk ook leiden tot een vervetting van de lever. De lever slaat de overtollige hoeveelheid vet op. Hierdoor kan de lever zijn taken niet langer naar behoren uitvoeren. Het leidt tot verlies van de leverfunctie. Dit is in het bloed meetbaar aan de hand van leverenzymwaarden zoals gamma GT, ALAT en ASAT. Via de huisarts kunnen deze levertesten aangevraagd worden. In elk artsenlaboratorium in Nederland kunnen ze worden bepaald.

Signalen van verkeerd vetgebruik

Gelukkig geeft het lichaam al in een eerder stadium die wijzen op een te hoog vetgebruik en/of een verkeerd vetgebruik. Het verschil tussen een fitte of een vette lever ligt aan de hoeveelheid vet, de kwaliteit ervan en de bereidingswijze. Door de hieronder genoemde ‘vette’ signalen te herkennen en het voedingspatroon aan te passen, zijn veel klachten te voorkomen.

‘Vette signalen’:

– Zwaar gevoel in armen en benen.
– Een algemeen zwaar, sloom, zompig gevoel.
– Opgezette buik, blok betongevoel, misselijkheid, verstopping, onvolledige darmlediging of brijachtige ontlasting evt. met slijm erbij en daarbij moeilijk uit de wc-pot weg te spoelen.
– (Vettig) slijm in de mond, keel of neus.
– Wattenhoofd, duf gevoel in het hoofd.
– Vocht vast houden (oedeem).

Gezonde kooktechnieken voor de lever

Om te zorgen dat goede vetten een gezonde uitwerking hebben, is het belangrijk zorgvuldig met ze om te gaan. Essentiële vetzuren zijn zeer gevoelig voor licht, lucht en temperatuur. Door licht, zuurstof en hoge temperaturen veranderen ze van structuur. Ook ontstaan er schadelijke bijproducten zoals transvetzuren, peroxides, acroleïne en polymeren (PAK’s). Deze stoffen staan in verband met het bevorderen van kanker, hart- en vaatziekten, afweerproblemen en onvruchtbaarheid. Vanwege hun chemische structuur zijn vooral de omega-3 rijke oliën in bv. vis en lijnzaadolie zeer gevoelig voor licht, lucht en hoge temperaturen. Gebruik deze oliën altijd onverhit.

De omega-6 vetzuren in bv. zonnebloemolie zijn hier iets minder gevoelig voor. De omega-9 vetzuren in bv. extra vièrge olijfolie zijn het minst gevoelig. Roerbak en smoor daarom in extra vièrge olijfolie en gebruik bijvoorbeeld lijnzaadolie, walnootolie, onverhit (over of door het eten).

Koken, stomen, pocheren: aan te raden

Bij deze kooktechnieken wordt tijdens het klaarmaken geen vet of olie toegevoegd. Voeg als het gerecht klaar is een scheutje ongeraffineerde (koudgeperste) olie naar keuze er over.

Roerbakken: spaarzaam

Groenten en tahoe/tofu zijn vochtrijke producten en bij het klaarmaken stijgt hierdoor de temperatuur van de olie niet te veel. Daarom zijn ze goed te bereiden in koudgeperste olijfolie (extra vièrge), high oleïc zonnebloemolie of koudgeperste sesamolie. Let erop, dat de ingrediënten kort en vaak omscheppend in de hete olie worden verhit. Laat de olie niet te heet worden en voorkom dat er een witte of zwarte walm vanaf komt. Een verkeerde roerbaktechniek belast de lever doordat de olie te heet wordt en goede vetzuren verloren gaan. Gebruik een gietijzeren of roestvrije stalenpan en vermijd pannen met anti-aanbaklaag of aluminiumpannen.
Voor de lever is roerbakken niet de beste baktechniek. Doe het daarom spaarzaam.

Smoren en stoven: aan te raden

Vet voor smoren eerst de pan in met wat olie, braad dan vlees, vis, kip of groenten licht aan en voeg daarna een beetje vocht (water, bouillon ed.) toe. Doe de deksel op de pan en maak alles op en laag vuur gaar.
Gebruik voor het invetten extra vièrge olijfolie of high oleic zonnebloemolie en voeg eventueel een klein klontje roomboter toe. Dit is een goede techniek voor het maken van bv. een roerei.

Stoven is het zachtjes koken in weinig vocht van bv. vlees, vis of gevogelte. O.a. een römertopf maakt gebruikt van deze gezonde stooftechniek. Tijdens het klaarmaken wordt geen vet of olie gebruikt. Aan het eind kan een scheutje ongeraffineerder (koudgeperste) olie naar keuze worden toegevoegd.

Bakken en braden: af te raden

Het bakken en braden van vlees, vis, aardappels en dergelijke is geen gezonde kooktechniek. Er ontstaan al snel schadelijke bijproducten. Doe dit bij uitzondering en gebruik dan roomboter, ghee (geklaarde boter) of koudgeperste kokosolie. Verhit de olie of het vet zodanig, dat het net niet dampt en voorkom dat het eten verbrandt of bruin wordt. Voeg eventueel een scheutje water toe om verbranden te voorkomen. Gebruik een pan van gietijzer, email of roestvrij staal. Vermijd pannen met een anti-aanbaklaag of van aluminium.

Grillen: af te raden

Het grillen van vlees, vis e.d. is geen gezonde kooktechniek. Er ontstaan al snel schadelijke bijproducten en verbrande zwarte delen van vlees of vis. Grill bij uitzondering en gebruik dan milde olijfolie om het product mee in te vetten. Mocht het product toch wat verbranden, snij de zwarte delen dan ruim weg.

Magnetron; af te raden

In de magnetron is het toevoegen van vet of olie niet nodig. Toch raden we magnetrongebruik af. Verwarming door het in beweging brengen van de moleculen in het voedsel verlaagt de reserve- en verteringsenergie.

Gezonde producten voor de lever kopen

U kunt bij Nutri-Super online bestellen en kiezen uit een ruim assortiment (50.000 producten op voorraad).

U kunt  met de kortingscode VITA55 online winkelen bij Nutri Super.

Het Nutri- Superassortiment bestaat o.a uit supplementen, kruidensuppleties, diverse biologische oliesoorten, granen, peulvruchten, glutenvrije producten, wijnen, superfoods, kruiden, fruitsappen, Ayurvedische kruidenthee, koffie(vervangers), babyvoeding en melkvervangers.

De natuurwinkel aan huis dus.